Zatrudniajmy rodziców, to się opłaca!
Praca rodziców, w szczególności matek, ma wpływ nie tylko na sytuację rodziny, ale także na cały system społeczny, gospodarczy i ekonomiczny. To oni są jedną z największych grup zawodowych w Polsce. O tym dlaczego warto systemowo i wielowymiarowo podejść do aktywności zawodowej rodziców przeczytać możemy w najnowszej publikacji Fundacji Rodzic w mieście - „Wartości płynące z zatrudniania rodziców”.
Dane zebrane w raporcie „Macierzyństwo a aktywność zawodowa” Fundacji „Rodzic w mieście” pokazują, że aż 94% badanych matek chce wrócić do pracy po urodzeniu dziecka. Jednocześnie aż 30% matek dzieci do lat 9 nie pracuje. Specjalistki i ekspertki, które chciałyby łączyć wychowanie dzieci z rozwojem kariery zawodowej, zostają w domu z powodu braku wsparcia systemowego i wsparcia pracodawcy.
W obecnych czasach, gdy część kobiet świadomie decyduje się nie mieć dzieci, te które się na nie decydują powinniśmy wspierać na każdym etapie rodzicielstwa. My wszyscy: rząd, biznes, społeczeństwo. - mówi Agnieszka Krzyżak-Pitura, prezeska Fundacji Rodzic w mieście. - Choć decyzja o posiadaniu dziecka jest kwestią indywidualną, to rodzicielstwo musimy zacząć postrzegać jako kwestię społeczną, a nie jako sprawę danej rodziny, która musi sobie sama poradzić.
Bierność zawodowa matek to strata dla budżetu
Pozostawanie matek w domu ma to swoje konsekwencje w skali makro dla rozwoju gospodarki, ale także w skali mikro dla samych gospodarstw domowych. 252 mld PLN wyniosły w 2020 r. utracone korzyści gospodarcze wynikające z bierności zawodowej będącej skutkiem opieki domowej.
Kobiety, które zostają w domu z dzieckiem, z powodu braku opieki nad maluchem, niechęci ze strony pracodawcy lub zwyczajnie braku możliwości powrotu do pracy, ma swoje konsekwencje finansowe także w perspektywie długoterminowej. Jedna pensja to niższy standard życia rodziny, ale również uzależnienie finansowe kobiety od partnera, brak odkładanych składek na ubezpieczenia społeczne, a w perspektywie trudna sytuacja emerytalna. Dokładając do tego lukę płacową widzimy jak matki systemowo karane są za macierzyństwo. W ankiecie przeprowadzonej przez Fundację Rodzic w mieście „Macierzyństwo a praca” na pytanie: „Czy według Ciebie urodzenie dziecka wpłynęło na Twoją sytuację zawodową?”, ponad 90% mam odpowiedziało "tak lub raczej tak". I co istotne, w większości wpływ ten był oceniony negatywnie.
Pozwalamy na szarą strefę i obniżenie prestiżu ważnych społecznie zawodów
Według "Barometru zawodów 2023" wśród 27 zawodów, które będą deficytowe w 2023 roku, 8 jest trwale deficytowych, co znaczy, że brak pracowników w tych branżach notowany jest od 2016 roku.
Wśród tych 8 znalazły się pielęgniarki i położne. W roku 2023, do zawodów z branży medyczno opiekuńczej, dołączyły kolejne, które są w deficycie — fizjoterapeuci i masażyści, lekarze, opiekunowie osób starszych lub niepełnosprawnych, psycholodzy i psychoterapeuci. Z kolei w branży edukacyjnej brakuje w Polsce nauczycieli praktycznej nauki zawodu, nauczycieli przedmiotów zawodowych, nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących, nauczycieli szkół specjalnych i oddziałów integracyjnych. „Barometr zawodów 2023" szacuje, że deficyt nauczycieli przedmiotów ogólnokształcących odczujemy w 258 powiatach (na 380 w kraju), a nauczycieli szkół specjalnych w 219 powiatach. 52% dorosłych Polek i Polaków łączy pracę z opieką, 26% opiekuje się dziećmi do 7 roku życia, 23% opiekuje się dziećmi między 8 a 14 rokiem.
Łączenie pracy w branży medyczno-opiekuńczej z wychowaniem dziecka jest szczególnie wymagające, ze względu na nieregularne godziny pracy oraz niedające się porównać z innymi branżami zmęczenie zarówno fizyczne jak i psychiczne. - mówi Daria Pyzik, z Fundacji Rodzic w mieście - Dla rodziców pracujących w tych zawodach musimy stworzyć system opieki nad dziećmi, który będzie elastyczny i wyjdzie poza znane nam ramy opieki żłobkowej i przedszkolnej, działającej w godzinach typowych dla pracy biurowej.
Biorąc pod uwagę szczególne wymagania wspomnianych wyżej deficytowych zawodów — pielęgniarek, lekarzy, nauczycielek — oraz to, jak ważne społeczne funkcje spełniają pracujący w tych zawodach rodzice, musimy wypracować system, w którym ich pracodawcy (w tym przypadku samorządy i państwo) zadbają o taki system opieki nad dziećmi, który pozwoli każdej położnej czy nauczycielce na łatwiejsze łączenie pracy z macierzyństwem.
Rodzicielstwo to kwestia społeczna
83% Polek i Polaków zgadza, że mężczyźni powinni angażować się w takim samym stopniu w opiekę nad dziećmi co kobiety. A jednak nadal jedynie 1% z ojców korzysta z urlopu rodzicielskiego. Wpływ mają na to zarówno przepisy - dodatkowe 9 tygodni urlopu jedynie dla ojców, które wprowadziła tzw. dyrektywa work&life balance, wynagradzanych zasiłkiem 70% podstawy pensji, to rozwiązanie jedynie dla wybranych. Zamożnych, świadomych rodziców, którzy z jakiegoś powodu chcą przedłużyć samodzielną opieką nad dzieckiem. Realnie - luka płacowa i atmosfera w pracy powodują, że to matka nadal jest główną opiekunką dzieci, zarówno w pierwszych latach życia, jak i podczas wszelkich chorób i sytuacji wyjątkowych.
53% pracujących ojców mówi, że wzięcie przez nich urlopu rodzicielskiego byłoby źle widziane przez pracodawcę, a 33% wskazuje że widzi niechęć pracodawców do korzystania przez nich z takich urlopów. W tym obszarze biznes ma jeszcze ogromną lekcję do odrobienia.
11% kobiet decyduje się na pracę “na swoim” po urodzeniu dziecka. Często jest to praca usługowa, szkoleniowa, edukacyjna wykonywana w godzinach wieczornych, w weekendy. Żłobki i przedszkola pracujące w godzinach 8-17 nie będą dla nich wsparciem w opiece nad dzieckiem. Konieczne są elastyczne formy, takie jak np. dzienny opiekun czy dopłaty do zatrudnienia niani, aby mogłe one być aktywne zawodowo.
O tym jak rząd, samorząd, biznes i społeczeństwo może wpływać na sytuację zawodową rodziców przeczytać można w publikacji “Wartości płynące z zatrudniania rodziców” dostepnej do pobrania na stronie: www.rodzicwmiescie.pl/praca_rodzicow.
Fundacja Rodzic w mieście powstała z potrzeby reprezentacji w debacie publicznej rodziców oraz ograniczania wykluczeniu rodziców z dziećmi z życia zawodowego, społecznego i kulturalnego. W ramach swoich działań Fundacja realizuje wiele projektów społecznych, kulturalnych i tych we współpracy z biznesem. Tworzymy sieć firm wspierających pracujących rodziców, prowadzimy debatę publiczną na temat sytuacji zawodowej rodziców, w szczególności aktywności zawodowej mam,, realizujemy badania o rodzicielstwie w Polsce. Firmom oferujemy indywidualne szkolenia w zakresie Corporate Family Responsibility. Stworzyliśmy bezpłatne narzędzie autodiagnozy dla firm w celu identyfikacji poziomu wsparcia pracowników-rodziców.
Naszą misją jest wskazywanie, wypracowywanie, inicjowanie i wdrażanie rozwiązań prawnych, strukturalnych, świadomościowych, które przyczyniają się do większego uczestniczenia rodziców z dziećmi w otaczającej nas rzeczywistości, zarówno na polu społecznym, kulturalnym, jak i zawodowym. Prowadzimy działania o charakterze rzeczniczym, badawczym oraz edukacyjnym, których odbiorcami są przedstawiciele rządu, samorządu, instytucji publicznych, pracodawcy, zrzeszania pracodawców, a także rodzice. Wspieramy matki w powrocie do aktywności zawodowej poprzez wiedzę i tworzenie sieci kontaktów w ramach projektu Klub Przedsiębiorczych Mam. Naszą misję kompleksowo określa hasło: „Miasto. Praca. Kultura. Zmieniamy to, co ważne dla rodziców".
Więcej o Fundacji: www.rodzicwmiescie.pl